Olejek lawendowy polski. Odmiany, właściwości i zastosowanie w aromaterapii

Lawenda jest uprawiana w Polsce, choć nasz klimat nie jest dla niej idealny. Najpopularniejsze odmiany uprawiane w Polsce to lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia), ponieważ jest najbardziej odporna na mróz i dostosowana do naszego klimatu.

Główne regiony uprawy lawendy w Polsce:

Wielkopolska – popularne plantacje w okolicach Poznania.
Pomorze – szczególnie na Kaszubach i w okolicach Gdańska.
Mazowsze – m.in. plantacje w okolicach Płocka i Warszawy.
Podkarpacie – ciepłe i nasłonecznione wzgórza sprzyjają uprawie.
Dolny Śląsk – zwłaszcza w okolicach Wrocławia i Kotliny Kłodzkiej.
Małopolska – np. w rejonie Krakowa.

Najczęściej uprawiane odmiany to m.in.:

Hidcote Blue – kompaktowa, o intensywnym zapachu.
Munstead – odporna na mróz, często stosowana w kosmetykach.
Grosso – bardzo wydajna pod względem olejku eterycznego.

Oprócz popularnych odmian jak Hidcote Blue czy Munstead, są także mniej znane, ale cenione odmiany lawendy, takie jak Siesta, Blue Scent, Phenomenal czy Imperial Gem.

Skąd się bierze tyle odmian lawendy?

Lawenda należy do rodzaju Lavandula, który obejmuje kilkadziesiąt gatunków i setki odmian hodowlanych. Nowe odmiany powstają w wyniku:

Naturalnej selekcji – niektóre odmiany lepiej przystosowują się do warunków w danym klimacie.
Kultywacji i selektywnej hodowli – hodowcy krzyżują różne gatunki lawendy, aby uzyskać lepsze cechy, np. większą odporność na mróz, bardziej intensywny zapach, dłuższy okres kwitnienia czy lepszą jakość olejku eterycznego.
Mutacji i spontanicznych zmian genetycznych – czasem zdarzają się naturalne mutacje, które hodowcy rozmnażają, jeśli mają pożądane cechy.

Kto nadaje nazwy odmianom lawendy?

Nazwy odmian są nadawane przez:

Hodowców roślin – osoby lub firmy specjalizujące się w tworzeniu nowych odmian roślin (np. szkółki roślinne, instytuty badawcze).
Organizacje rejestrujące odmiany – np. Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (RHS) w Wielkiej Brytanii lub Międzynarodowy Rejestr Lawendy (International Cultivar Registration Authority - ICRA), które oficjalnie uznają i katalogują nowe odmiany.
Firmy zajmujące się produkcją nasion i sadzonek – czasem odmiana lawendy jest opatentowana przez firmę, która nadaje jej nazwę handlową.

Ile istnieje odmian lawendy?

Nie ma dokładnej liczby, ponieważ co roku pojawiają się nowe odmiany, ale szacuje się, że istnieje ponad 400 odmian lawendy. Najpopularniejsze gatunki to:

Lavandula angustifolia (lawenda wąskolistna) – najbardziej mrozoodporna, najczęściej uprawiana w Polsce.
Lavandula x intermedia (lawenda pośrednia) – większa, o silniejszym zapachu, np. odmiany Grosso, Phenomenal.
Lavandula stoechas (lawenda francuska) – ma charakterystyczne "piórka" na kwiatach, ale jest mniej odporna na mróz.
Lavandula dentata (lawenda ząbkowana) – liście mają postrzępione brzegi, nie zimuje w Polsce.
Lavandula latifolia (lawenda szerokolistna) – rzadziej spotykana, często wykorzystywana w krzyżówkach.

W Polsce bardzo popularna jest odmiana Hidcote (pełna nazwa: Lavandula angustifolia 'Hidcote'). To jedna z najczęściej sadzonych odmian lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia), ponieważ dobrze radzi sobie w naszym klimacie i jest odporna na mróz.

Dlaczego 'Hidcote' jest popularna w Polsce?

✔ Mrozoodporność – wytrzymuje temperatury do -25°C, co czyni ją jedną z najlepszych odmian do polskiego klimatu.
✔ Intensywny zapach – ma mocniejszy, bardziej wyrazisty aromat niż wiele innych odmian.
✔ Kompaktowy wzrost – dorasta do 40-50 cm, więc świetnie nadaje się na rabaty, obwódki, a także do uprawy w donicach.
✔ Głęboki fioletowy kolor – jej kwiaty mają intensywnie purpurowo-fioletową barwę, która pięknie wygląda w ogrodach.
✔ Długo kwitnie – pierwsze kwiaty pojawiają się w czerwcu, a czasami można liczyć na drugie kwitnienie w sierpniu-wrześniu.

Zastosowanie wybranych odmian lawendy w terapii i pielęgnacji

Hidcote – intensywny zapach, idealna do relaksu

Olejek z tej odmiany ma mocne właściwości relaksacyjne, dlatego świetnie sprawdza się w aromaterapii i masażach.
Kwiaty można suszyć i umieszczać w saszetkach zapachowych do szafy lub poduszki, by ułatwić zasypianie.
Skoncentrowany aromat sprawia, że jest idealna do świec sojowych i naturalnych perfum.

Munstead – odporność i pielęgnacja skóry

Dzięki wysokiej odporności na chłód często wykorzystywana w kosmetykach naturalnych.
Olejek z tej odmiany ma silne właściwości łagodzące podrażnienia skóry, dlatego stosuje się go w balsamach i olejkach do twarzy.
Doskonała do kąpieli relaksacyjnych, gdyż jej olejek łagodzi napięcie mięśniowe i wspomaga regenerację skóry.

Blue Scent – długotrwałe kwitnienie i wysoka jakość olejku

Jej kwiaty długo utrzymują zapach, dlatego świetnie nadają się do domowych naparów lawendowych pomagających w relaksacji.
Wysokiej jakości olejek eteryczny można wykorzystać do inhalacji, poprawiając koncentrację i łagodząc stres.
Znajduje zastosowanie w mydłach rzemieślniczych i produktach do pielęgnacji włosów.

Siesta – nowoczesna odmiana, odporna na zmienne warunki

Dzięki odporności na różne warunki pogodowe może być stosowana w naturalnych kosmetykach do każdej cery.
Olejek z tej odmiany świetnie nadaje się do mieszania z olejami bazowymi (np. migdałowym) w masażach relaksacyjnych.
Jej świeży zapach sprawia, że jest idealna do naturalnych mgiełek do pościeli i wnętrz, poprawiających jakość snu.

Polska lawenda to nie tylko ozdoba ogrodu, ale także naturalny sposób na relaks, zdrowie i pielęgnację skóry. Dzięki różnym odmianom można dopasować jej działanie do własnych potrzeb – od odprężającej aromaterapii po domową pielęgnację skóry i włosów.