Jak działa aromaterapia?

Jak działa aromaterapia?

Mechanizm działania aromaterapii opiera się na fizjologicznych i neurologicznych reakcjach organizmu na związki chemiczne zawarte w olejkach eterycznych. Kluczową rolę odgrywa układ limbiczny, odpowiedzialny za emocje, pamięć, reakcje na stres i regulację hormonalną.

Wpływ aromaterapii na mózg

Wdychane cząsteczki olejków eterycznych przenikają przez nabłonek węchowy w nosie, gdzie stymulują receptory węchowe. Impulsy te są następnie przekazywane do układu limbicznego w mózgu, który pełni kluczową rolę w regulacji emocji, pamięci i reakcji na stres. Aromaterapia oddziałuje na różne struktury tego układu:

• Ciało migdałowate – odpowiada za reakcje emocjonalne, takie jak uspokojenie lub pobudzenie.
• Hipokamp – zaangażowany w procesy zapamiętywania i przywoływania wspomnień, co wyjaśnia, dlaczego zapachy mogą przywoływać konkretne emocje lub wspomnienia.
  

Aromaterapia wpływa jednak nie tylko na te dwie struktury, ale również na inne ważne części mózgu:

Podwzgórze

Podwzgórze reguluje funkcje autonomiczne, takie jak tętno, ciśnienie krwi, oddychanie i uwalnianie hormonów. 

Aromaterapia może:

• Obniżać poziom kortyzolu, co redukuje stres.
• Stymulować wydzielanie hormonów, takich jak endorfiny, które poprawiają nastrój.
  

Kora przedczołowa
Kora przedczołowa, odpowiedzialna za podejmowanie decyzji i regulację emocji, również reaguje na bodźce zapachowe. Aromaterapia może:

• Pomagać w redukcji stresu, poprawiając zdolność do koncentracji i podejmowania decyzji.
• Regulować emocje w sytuacjach lękowych lub depresyjnych.
  

Wzgórze
Wzgórze pełni rolę "stacji przekaźnikowej" w mózgu, przesyłając informacje sensoryczne, w tym zapachowe, do innych struktur. Dzięki temu aromaterapia:

• Zwiększa uważność i percepcję bodźców zapachowych.
• Poprawia zdolność do reagowania na zapachy w kontekście emocji i pamięci.
  

Pień mózgu
Pień mózgu reguluje podstawowe funkcje życiowe, takie jak oddech i tętno. Niektóre olejki, np. lawendowy, mogą pośrednio wpływać na tę strukturę, co:

• Obniża częstość oddechów i tętna, sprzyjając relaksowi.
  

Prążkowie (striatum)
Prążkowie, część układu nagrody w mózgu, jest związane z odczuwaniem przyjemności i motywacją. Aromaterapia może:

• Wzmacniać pozytywne emocje i przyjemność zmysłową.

Aromaterapia działa wielowymiarowo, wpływając na kluczowe struktury mózgu i tworząc złożony efekt synergii. Ciało migdałowate i hipokamp odgrywają centralną rolę w procesach emocjonalnych i pamięciowych, podczas gdy podwzgórze, kora przedczołowa, wzgórze, pień mózgu i prążkowie wspierają regulację nastroju, funkcji życiowych oraz reakcji na bodźce zapachowe. Dzięki temu aromaterapia może skutecznie wspierać redukcję stresu, poprawę koncentracji i ogólne samopoczucie.

Wpływ aromaterapii na skórę

Olejki eteryczne mogą być również stosowane miejscowo na skórę, co otwiera kolejny mechanizm ich działania. Aplikacja przez skórę pozwala na wchłanianie substancji aktywnych do krwiobiegu i ich bezpośrednie działanie na tkanki oraz układ limfatyczny. W ten sposób aromaterapia wspiera zarówno zdrowie skóry, jak i funkcje całego organizmu.

Jak olejki eteryczne działają na skórę?

Wchłanianie przez warstwę rogową naskórka

Skóra, choć stanowi barierę ochronną, pozwala na przenikanie małych, lipofilowych cząsteczek, takich jak składniki olejków eterycznych. Po aplikacji olejków na skórę ich związki mogą:

• Działać miejscowo, np. nawilżająco, przeciwzapalnie lub regeneracyjnie.
• Wnikać głębiej do układu krążenia, wpływając na organizm na poziomie ogólnoustrojowym.

Miejscowe działanie terapeutyczne

Olejki stosowane na skórę mogą:

• Łagodzić stany zapalne: Olejek z drzewa herbacianego (Melaleuca alternifolia) jest znany z działania antybakteryjnego i przeciwzapalnego, co czyni go skutecznym w walce z trądzikiem.
• Przyspieszać gojenie ran: Olejek lawendowy (Lavandula angustifolia) wspomaga regenerację naskórka i łagodzi podrażnienia.
• Poprawiać nawilżenie i elastyczność skóry: Olejki, takie jak różany (Rosa damascena), zawierają składniki wspierające zdrowy wygląd skóry.
  

Działanie aromaterapeutyczne

Nawet podczas aplikacji na skórę aromaterapia działa na układ limbiczny, gdy zapachy olejków są wdychane. Połączenie działania miejscowego i zapachowego czyni aromaterapię wyjątkowo wszechstronną.

Zasady stosowania olejków na skórę

Rozcieńczanie w olejach bazowych

Olejki eteryczne powinny być zawsze rozcieńczane przed aplikacją, aby uniknąć podrażnień lub reakcji alergicznych. Przykłady olejów bazowych:

• Olej kokosowy.
• Olej migdałowy.
• Olej arganowy.
  

Testy alergiczne

Przed nałożeniem olejku warto wykonać test na małym fragmencie skóry, aby sprawdzić, czy nie wywołuje reakcji uczuleniowych.

Unikanie ekspozycji na słońce

Niektóre olejki eteryczne, zwłaszcza cytrusowe, takie jak olejek pomarańczowy, cytrynowy czy bergamotowy, mogą być fototoksyczne. Oznacza to, że w kontakcie z promieniowaniem UV mogą powodować podrażnienia skóry, takie jak zaczerwienienie, przebarwienia czy poparzenia.

Warto zaznaczyć, że ryzyko fototoksyczności zależy także od sposobu produkcji olejku:

• Oleje tłoczone na zimno (np. ze skórek owoców cytrusowych) mają większe ryzyko fototoksyczności.
• Oleje destylowane parą wodną są mniej podatne na wywoływanie tego efektu.
  

Aby bezpiecznie stosować olejki:

• Zawsze zapoznaj się z informacjami na etykiecie produktu – producenci często podają ostrzeżenia dotyczące fototoksyczności.
• W razie braku pewności unikaj nakładania olejków na skórę przed ekspozycją na słońce lub solarium.

Przykłady zastosowania olejków na skórę

• W pielęgnacji skóry: Olejek różany poprawia elastyczność i nawilżenie, a olejek lawendowy łagodzi podrażnienia i wspomaga regenerację.
  
• W masażu: Olejki, takie jak eukaliptusowy czy rozmarynowy, mogą działać rozluźniająco na mięśnie i wspierać regenerację po wysiłku.
  
• W terapii stanów zapalnych: Olejek z drzewa herbacianego może być stosowany miejscowo na zmiany skórne, takie jak trądzik czy niewielkie skaleczenia.

Skóra jest nie tylko barierą ochronną, ale również drogą dostarczania substancji aktywnych do organizmu. Aromaterapia poprzez skórę łączy miejscowe działanie pielęgnacyjne z ogólnoustrojowym wsparciem zdrowia. Warto jednak stosować olejki w sposób świadomy, uwzględniając ich potencjalną fototoksyczność i zawsze kierując się informacjami zamieszczonymi na etykiecie. Dzięki temu aromaterapia może być bezpiecznym i skutecznym narzędziem wspierającym zarówno urodę, jak i dobre samopoczucie.

https://aromapremium.eu/